Oxirgi uchinchi daraja — eng og‘ri. U bo‘g‘imning qaytarilmas shikastlanishlari bilan tavsiflanadi.
Biroq rentgenologiyada 4-darajali koksartroz alohida ajratiladi. U bo‘g‘im tirqishining to’liq yoki qisman birlashib ketishi bilan ajralib turadi. Bunday patologik o’zgarishlar natijasida tos-son bo’g’imi butunlay harakatsiz bo’lib qoladi, bemor esa — ishlash qobiliyatini yo‘qotadi. Bunday holda konservativ davolash samarasiz, faqat klinik alomatlarni bartaraf etish uchun qo‘llaniladi. Harakatlanish funktsiyasini tiklashning yagona yo’li — jarrohlik aralashuvi.
Og’riq shikastlangan bo’g’imda to’planadi va son, dumba, bel va chov sohasiga tarqaladi.
Doimiy og‘riq tufayli bemorlarto‘lqonli uxlay olmaydi, ko‘pincha uyqusizlik rivojlanadi.
Bemor yuraolmaydi, o‘tira olmaydi, tura olmaydi, oyoqlarini har tomonga bura olmaydi.
Shikastlangan oyoq mushaklari atrofiyaga uchraydi.
Koksartrozning tarqalganligi, tos-son bo‘g‘imi inson tanasidagi eng katta va eng harakatchan bo’g’imlardan biri ekanligi bilan bog’liq. Unga har kuni og’ir yuk tushadi va doimo harakatda. Ushbu anatomik xususiyatlar uni degenerative-distrofik o’zgarishlar uchun asosiy «nishon» lardan biriga aylantiradi.
Me’yorda, quymich kosasi va tos-son bo‘g‘imining boshchasi silliq yuzaga ega. Ularning o’rtasida pay to‘qimasining yupqa qatlami joylashgan, bo‘g‘im esa, “moylovchi” va oziqlantiruvchi vazifasini bajaruvchi synovial suyuqlik bilan to‘lgan. Bu suyaklarrning silliq siljishini va ruxsat etilgan amplituda harakatlanishini ta’minlaydi. Koksartrozda sinovial suyuqlik ishlab chiqarish to’liq to’xtashgacha kamayadi. Pay oziqlanmaydi va asta-sekin quriy boshlaydi. 4-darajali koksartrozdapay to‘qimasi deyarli bo‘lmaydi, suyaklar esa, bir-biriga ishqalanadi va birlashib ketadi.
Bunday patologik o‘zgarishlarni quyidagi sabablar keltirib chiqarishi mumkin:
Mushak-skelet tizimining kasalliklarga genetik moyilligi Tos va oyoqlarga haddan tashqari yuklamalar berish Tos-son bo‘g‘imi patologiyalari
Immunitet tanqisligi holatlari
Og‘r sport yuklamalari
Infektsiyalar va yallig‘lanish jarayonlari
Tez-tez suyak sinishlari
Tashxislash va koksartrozning darajasini baholash uchun quyidagilarni o‘z ichiga olgan kompleks tashxislash qo‘llaniladi:
Birinchi maslahatda shifokor shikoyatlarni aniqlashtiradi va bemorni ko‘zdan kechiradi. Vizual tarzda bo’g’imning deformatsiyasi va harakatsizligi, shikastlangan a’zoning atrofiyasini aniqlanadi.
rentgenografiya, KT, MRT
Koksartrozni tashxislashning oltin standarti rentgenologik tadqiqot usullari tashkil qiladi. Ular tos-son bo‘g‘imi va uning barcha anatomic tuzilmalarining holatini baholash imkonini beradi.
To’g’ridan-to’g’ri proektsiyali tos suyagining qulay rentgeni. Rentgenologik tasvirda quyidagi degenerativ-distrofik o’zgarishlar aniqlanadi:
Magnit-rezonans tomografiyasi. Tadqiqot tos-son bo’g’imining deyarli barcha elementlarini qatlamli tarzda ko‘rish imkonini beradi. Bu pay deformatsiyasining darajasini baholash uchun ayniqsa muhimdir.
КТ. Bog‘lovchi tuzilmalar: paylar, chandirlar, mushaklar, asablar, qon tomirlarini o‘rganish uchun tayinlanadi.
Ish staji 13 yil
Oliy toifali shifokor
Mutaxassisligi:
— Oldindan to‘g‘ridan-to‘g‘ri kirish orqali tos-son bo‘g‘imini endoprotezlash
— Tos-son bo‘g‘imini assistent robot MAKO bilan total endoprotezlash
— Tos-son bo‘g‘imining taftishli operatsiyalari
— Tos-son bo‘g‘imini konservativ davolash
Ish staji 5 yil
Mutaxassisligi:
— Oldindan to‘g‘ridan-to‘g‘ri kirish orqali tos-son bo‘g‘imini endoprotezlash
— Tos-son bo‘g‘imini assistent robot MAKO bilan total endoprotezlash
— Tos-son bo‘g‘imining taftishli operatsiyalari
— Tos-son bo‘g‘imini konservativ davolash
4 darajali tos-son bo‘g‘imi koksartrozida, operatsiyasiz davolash amalga oshirilmaydi. Buning sababi, endi, kasallikning ushbu bosqichida sog’lom paylar qolmaydi. Zamonaviy tibbiyot hali xpay to‘qimasini tiklash vositasini ixtiro qilmagan, shuning uchun uni qayta tiklab bo‘lmaydi.
Yuqorida aytib o’tilganidek, 4 darajali koksartrozni konservativ usul bilan davolab bo‘lmaydi. Kasallik rivojlanishining ushbu bosqichida qaytarilmas patologik o’zgarishlar sodir bo‘ladi. Anatomik shakl va funksionallikni faqat jarrohlik yo’li bilan tiklash mumkin. Samaradorligiga qaramay, operatsiya quyidagi hollarda amalga oshirilishi mumkin emas:
Tos-son bo‘g‘imini endoprotezlash
Operatsiya yemirilgan bo’g’imni sun’iy implant bilan almashtirish — o’z ichiga oladi — shikastlangan to’qimalarni olib tashlash, u bilan yemirilgan bo’g’imni almashtirishni nazarda tutadi.
O‘zingizga cheklovlarsiz harakat erkinligini sovg‘a qiling
5 yil davomida DAA usuli yordamida 3 mingdan ortiq bemorni faol hayotga qaytardik
